tag:blogger.com,1999:blog-65943455112529670252024-03-13T23:01:34.842-07:00ภาษาล้านนากลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย (ครูอรทัย)http://www.blogger.com/profile/03417077232741957915noreply@blogger.comBlogger2125tag:blogger.com,1999:blog-6594345511252967025.post-13071040094848784172012-12-07T20:36:00.001-08:002012-12-07T20:40:14.381-08:00ประวัติศาสตร์ล้านนา<table align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="height: 520px;"><tbody>
<tr bgcolor="#ffffff"><td align="left" height="463" valign="top" width="96%"><div align="left">
<span style="color: #990000; font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;"><b><span style="font-size: medium;">ความนำ</span></b></span> </div>
<dd><span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;">อาณาจักรล้านนาในเชิงวัฒนธรรม ถือเอาว่าหมายถึงเดินแดนในภาคเหนือของประเทศไทยปัจจุบัน อันได้แก่จังหวัด เชียงราย เชียงใหม่ พะเยา แพร่ น่าน แม่ฮ่องสอน ลำพูน และลำปาง รวมตลอดไปถึงรัฐเชียงตุงในเขตประเทศสหภาพพม่า และแคว้นสิบสองพันนาในเขตประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน ประชากรในเขตดังกล่าวมีพื้นฐานร่วมกันที่สำคัญยิ่งคือ ความเป็นชนเผ่าไท (The Tai Races) ซึ่งมีพื้นฐานทางภาษาและขนบธรรมเนียมประเพณีที่คล้ายคลึงกัน และโดยเฉพาะสิ่งที่ทำให้ประชาชนเหล่านั้นผูกพันกันอย่างแนบแน่น ก็คือความเชื่อในพุทธศาสนา และสิ่งที่โยงใยให้เกิดมาตรฐานร่วมของความรู้ความคิด และความเชื่อในหมู่ชนทั้งปวง ก็คือการที่ใช้อักษรแบบเดียวกันในการบันทึกคัมภีร์ทางพุทธศาสนา และรวมตลอดถึงคัมภีร์ที่บันทึกความรู้ต่าง ๆ และจากการที่เอกสารเล่านั้นมีการคัดลอกต่อเนื่องกันมาทั้งในแง่การคัดลอกต่อเนื่องในท้องถิ่นและการคัดลอกข้ามถิ่น</span> <span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;"><b><span style="color: #666600;">อักษรที่ปรากฎในการบันทึกเอกสารนานาชนิดในเขตล้านนานี้อาจพบได้ว่ามีถึง 3 ระบบ คือ</span></b> </span><br />
<br />
<dd><span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;">1. อักษรธรรมล้านนา คือ อักษรที่นิยมใช้จารคัมภีร์พุทธศาสนาทั่วไป </span><br />
<dd><span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;">2. อัษรไทนิเทศ หรือ อักษรขอมเมือง นิยมใช้บันทึกกวีนิพนธ์ประเภทโคลง และจารในใบลาน </span><br />
<dd><span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;">3. อักษรฝักขาม คืออักษรที่ปรับปรุงจากอักษรสุโขทัย นิยมใช้ในงานประเภทศิลาจารึก แต่ในที่นี้จะขอกล่าวเพียงอักษรธรรมล้านนาเท่านั้น </span><br />
<dd><span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;">อักษรธรรมล้านนานี้เป็นชื่อนิยมใช้เรียกในเชิงวิชาการ แต่ในหมู่ประชาชนทั่วไปอาจเรียกว่า ตัวเมือง หรือ อักขระเมือง จากการศึกษาของผู้รู้หลายท่านก็อาจกล่าวโดยสรุปได้ว่า อักษรชนิดนี้พัฒนาขึ้นจากอักษรมอญโบราณแห่งอาณาจักรหริภุญชัยในช่วงประมาณ พ.ศ. 1600 และก็อาจสืบโยงต้นเค้าไปถึงอักษรพราหมี ของพระเจ้าอโศกแห่งอินเดียได้ด้วย</span><br />
<dd><span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;">อักษรธรรมล้านนานี้ นิยมใช้ในการจารคัมภีร์ใบลานซึ่งเป็นคัมภีร์ทางพุทธศาสนา ซึ่งมีคัมภีร์ชื่อต่าง ๆ ประมาณ 2000 ชื่อ นอกจากนี้ยังนิยมใช้บันทึกความรู้ต่าง ๆ ในรูปของสมุดที่ทำขึ้นจากเปลือกของ ไม้สา เรียกว่า พับสา หรือ พับหนังสา ซึ่งเป็นเสมือนตำราหรือคู่มือของนักวิชาการพื้นบ้านล้านนาได้เป็นอย่างดี</span><br />
<dd><div align="left">
<span style="font-family: MS Sans Serif, Microsoft Sans Serif;">ในการเสนอแนวการเรียนอักขระชนิดนี้ ใคร่จะเสนอว่าน่าจะเรียนการเขียนภาษาล้านนาหรือล้านนาไทยเสียก่อนพอให้เข้าใจ จากนั้นจึงจะเรียนการใช้อักษรนี้ในการบันทึกภาษาอื่น เช่น ภาษาบาลีสันสกฤต เป็นต้น</span> </div>
</dd><dd><div align="left">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<iframe allowfullscreen='allowfullscreen' webkitallowfullscreen='webkitallowfullscreen' mozallowfullscreen='mozallowfullscreen' width='320' height='266' src='https://www.youtube.com/embed/nl2BKyq2krc?feature=player_embedded' frameborder='0'></iframe></div>
</div>
</dd></dd></dd></dd></dd></dd></dd></td><td height="463" width="2%"></td></tr>
</tbody></table>
กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย (ครูอรทัย)http://www.blogger.com/profile/03417077232741957915noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-6594345511252967025.post-30761381957759534262012-12-07T19:51:00.002-08:002012-12-07T20:02:47.738-08:00อักษรธรรมล้านนา<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><b>อักษรธรรมล้านนา</b> หรือ <b>ตัวเมือง</b> พัฒนามาจาก</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%8D" title="อักษรมอญ"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">อักษรมอญ</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">โบราณ เช่นเดียวกับ</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="อักษรพม่า"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">อักษรพม่า</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> อักษรชนิดนี้ใช้ใน</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="อาณาจักรล้านนา"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">อาณาจักรล้านนา</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">เมื่อราว </span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._1802" title="พ.ศ. 1802"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">พ.ศ. 1802</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> จนกระทั่งถูกพม่ายึดครองใน </span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2101" title="พ.ศ. 2101"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">พ.ศ. 2101</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> ปัจจุบันใช้ในงานทางศาสนา พบได้ทั่วไปในวัดทางภาคเหนือของ</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประเทศไทย"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">ประเทศไทย</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> (ส่วนที่เป็นเขต</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="อาณาจักรล้านนา"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">อาณาจักรล้านนา</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">เดิมและเขตที่ได้รับอิทธิพลวัฒนธรรมล้านนาบางแห่ง) นอกจากนี้ยังแพร่หลายถึงไปถึงเขต</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%89%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="รัฐฉาน"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">รัฐไทยใหญ่</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">แถบ</span><a class="mw-redirect" href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%87" title="เมืองเชียงตุง"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">เมืองเชียงตุง</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> ซึ่งอักษรที่ใช้ในแถบนั้นจะเรียกชื่อว่า "อักษรไตเขิน" มีลักษณะที่เรียบง่ายกว่าตัวเมืองที่ใช้ในแถบล้านนา <sup class="noprint Template-Fact"><span style="white-space: nowrap;" title="เนื้อหาของประโยคหรือวลีนี้ต้องการแหล่งอ้างอิงที่น่าเชื่อถือ">[<i><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="วิกิพีเดีย:ต้องการอ้างอิง">ต้องการอ้างอิง</a></i>]</span></sup></span><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">อนึ่ง อักษรธรรมล้านนายังได้แพร่หลายเข้าไปยัง</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="อาณาจักรล้านช้าง"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">อาณาจักรล้านช้าง</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">เดิมผ่านความสัมพันธ์ทางการทูตและทางศาสนาระหว่างล้านนากับล้านช้างในช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 21 ร่วมสมัยกับ</span><a class="new" href="http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%9E%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A&action=edit&redlink=1" title="พระเจ้าโพธิสารราช (หน้านี้ไม่มี)"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">พระเจ้าโพธิสารราช</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">และ</span><a class="mw-redirect" href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%A9%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="พระเจ้าไชยเชษฐาธิราช"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">พระเจ้าไชยเชษฐาธิราช</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">แห่งล้านช้าง เป็นต้นเค้าของการวิวัฒนาการของแบบอักษรที่เรียกว่า</span><a href="http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A7" title="อักษรธรรมลาว"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">อักษรธรรมลาว</span></a><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"> (หรือที่เรียกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทยว่า "อักษรธรรมอีสาน") ในเวลาต่อมา</span> กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย (ครูอรทัย)http://www.blogger.com/profile/03417077232741957915noreply@blogger.com0